سوالات فنی حرفه ای | مرجع پاسخنامه فنی حرفه ای
گلابتون دوزی که با نام‌های دیگری مانند زر دوزی و کمه دوزی نیز شناخته می‌شود، یکی از هنرهای اصیل و زیبا در جنوب ایران است. این هنر دستی جذاب، با استفاده از نخ‌های ویژه‌ای که روکشی از نقره یا طلا بر روی ریسمان‌های ابریشمی دارند، انجام می‌شود. امروزه با افزایش محبوبیت لباس‌های حجاب، گلابتون دوزی به عنوان یک هنر تزیینی در این نوع پوشاک بسیار رایج شده است.
گلابتون دوزی در بسیاری از رشته‌های سوزن‌دوزی مانند رشتی دوزی، ابریشم دوزی و نقده دوزی کاربرد دارد. استفاده از نخ گلابتون در خلق گل‌های برجسته، به آن‌ها زیبایی خاصی می‌بخشد. این دوره آموزشی در آموزشگاه‌های خصوصی و دولتی تحت نظارت سازمان فنی و حرفه‌ای برگزار می‌شود. علاقه‌مندان می‌توانند با شرکت در این دوره‌ها، مهارت‌های لازم را کسب کرده و از این طریق به درآمدی مناسب دست یابند. برای آشنایی بیشتر با دوره گلابتون دوزی، در ادامه این مطلب با ما همراه باشید.
معرفی دوره گلابتون دوزی سازمان فنی و حرفه‌ای
گلابتون دوزی که به نام کمه دوزی نیز شناخته می‌شود، یکی از شایستگی‌های مهم در حوزه صنایع دستی و دوخت‌های سنتی به شمار می‌رود. این دوره شامل مباحث مختلفی مانند آماده‌سازی ابزار دوخت، انتقال طرح روی پارچه، و آماده‌سازی کمه است که در ادامه به طور مختصر به آن‌ها می‌پردازیم. این مهارت با مشاغلی همچون دوزنده پولک، منجوق، و ابریشم دوز نیز ارتباط دارد.
این دوره تحت نظارت مربیان با تجربه و در طول ۱۶۵ ساعت برگزار می‌شود که شامل ۱۳۸ ساعت آموزش عملی و ۲۷ ساعت آموزش نظری است. در پایان دوره، کارآموزان تحت آزمون مهارت‌سنجی قرار می‌گیرند و در صورت کسب نمره لازم، مدرک معتبر بین‌المللی دریافت می‌کنند. این آزمون به صورت تئوری و عملی برگزار می‌شود که ۲۵ درصد آن به آزمون کتبی و ۷۵ درصد به آزمون عملی اختصاص دارد. برای موفقیت در آزمون نهایی، مطالعه نمونه سوالات دوره‌های گذشته می‌تواند مفید باشد. شما می‌توانید فایل PDF نمونه سوالات دوره گلابتون دوزی را از سایت فنی تست دانلود کنید.
اساتید و مربیان این دوره، عموماً فارغ‌التحصیلان با مدرک فوق‌دیپلم صنایع دستی و با حداقل ۲ سال سابقه کار مرتبط هستند. همچنین، افراد دارای مدرک دیپلم برای تدریس در این دوره باید حداقل ۴ سال سابقه کار مرتبط داشته باشند.
شرایط شرکت در دوره گلابتون دوزی سازمان فنی و حرفه‌ای
علاقه‌مندان به شرکت در دوره گلابتون دوزی که تحت نظر سازمان فنی و حرفه‌ای برگزار می‌شود، باید دارای شرایط عمومی زیر باشند:
- سلامت کامل جسمی و ذهنی: شرکت‌کنندگان باید از سلامت جسمی و ذهنی کافی برای انجام فعالیت‌های مورد نیاز در این دوره برخوردار باشند.
- داشتن گواهی تحصیلی: داوطلبان باید حداقل مدرک پایان دوره اول متوسطه یا پایان دوره راهنمایی را داشته باشند.
توجه: برای شرکت در این دوره، نیازی به داشتن مهارت‌های قبلی در زمینه گلابتون دوزی یا دوخت‌های سنتی نیست. این دوره به گونه‌ای طراحی شده که همه افراد، حتی بدون داشتن پیش‌زمینه مهارتی، می‌توانند در آن شرکت کرده و آموزش‌های لازم را کسب کنند.
شایستگی‌ها و سرفصل‌های دوره گلابتون دوزی سازمان فنی و حرفه‌ای
گلابتون دوزی یکی از شایستگی‌های مهم در حوزه صنایع دستی و دوخت‌های سنتی است که به‌ویژه در تزئین لباس‌های زنانه در جنوب کشور رواج دارد. این هنر با استفاده از قلاب و نخ‌های طلایی یا نقره‌ای که به دور نخ دیگری پیچیده می‌شوند، انجام می‌شود. در دوره گلابتون دوزی که زیر نظر سازمان فنی و حرفه‌ای برگزار می‌شود، سرفصل‌های زیر آموزش داده می‌شود:
- آماده‌سازی ابزار دوخت: شامل شناخت و تهیه ابزار و مواد مورد نیاز برای گلابتون دوزی.
- انتقال طرح روی پارچه: آموزش تکنیک‌های انتقال طرح‌های مورد نظر روی پارچه برای آماده‌سازی دوخت.
- آماده‌سازی کمه: فرآیند آماده‌سازی نخ‌های گلابتون شامل پیچیدن نخ‌های طلایی یا نقره‌ای به دور نخ پایه.
- اجرای دوخت گلابتون: آموزش روش‌های مختلف دوخت گلابتون بر روی پارچه.
- تزیین و تکمیل طرح‌ها: استفاده از گلابتون دوزی در ترکیب با سایر تکنیک‌های سوزن‌دوزی مانند رشتی دوزی و ابریشم دوزی.
- آشنایی با طرح‌های بومی و سنتی: معرفی و تمرین دوخت طرح‌های سنتی و رایج در مناطق مختلف ایران.
این سرفصل‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که شرکت‌کنندگان بتوانند با کسب مهارت‌های لازم، به‌صورت حرفه‌ای در زمینه گلابتون دوزی فعالیت کنند.
آماده‌سازی پارچه و ابزار برای دوخت گلابتون
انتخاب پارچه مناسب برای گلابتون دوزی یکی از مراحل کلیدی در این هنر است. معمولاً از پارچه‌هایی با جنس‌های زیر استفاده می‌شود:
- ساتن
- حریر
- گاباردین
- کرپ ژرژت
- ابریشم
- سوفن
- اطلس
- شالمور
انتخاب رنگ پارچه باید هماهنگ با طرح و نوع دوختی باشد که قصد اجرای آن را دارید. این هماهنگی به جذابیت نهایی کار کمک می‌کند. علاوه بر این، قلاب مناسب با توجه به نوع پارچه و ضخامت آن انتخاب می‌شود تا دوخت به بهترین شکل ممکن انجام شود. استفاده از قلاب با شماره مناسب باعث می‌شود که نخ گلابتون به‌خوبی روی پارچه قرار گیرد و نتیجه نهایی زیبا و با کیفیت باشد.
انتقال طرح روی پارچه در گلابتون دوزی
یکی از سرفصل‌های مهم در دوره گلابتون دوزی، آموزش نحوه انتقال طرح روی پارچه است. این مرحله از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا دقت و کیفیت انتقال طرح، تأثیر مستقیمی بر نتیجه نهایی دوخت دارد. هنرجویان در این دوره مهارت‌های لازم برای انتقال دقیق و صحیح طرح‌ها را فرا می‌گیرند.
طرح‌هایی که در گلابتون دوزی به‌کار می‌روند، بیشتر شامل نقوش گل و بوته هستند که از الگوهای سنتی و زیبا الهام گرفته‌اند. برخی از نقوش رایج در این هنر عبارتند از:
- نقوش اسلیمی
- گل‌های خطایی
- نقش بازوبندی
- بته جقه
- نقش محرابی
- طرح شاخه‌ای
این طرح‌ها به‌طور دقیق روی پارچه منتقل شده و سپس با نخ‌های گلابتون و استفاده از قلاب، دوخته می‌شوند. یادگیری این تکنیک‌ها به هنرجو کمک می‌کند تا با دقت بیشتری طرح‌های سنتی را روی پارچه پیاده‌سازی کند و به زیبایی کار بیفزاید.
آماده‌سازی کمه در گلابتون دوزی
در سرفصل آموزشی “آماده‌سازی کمه”، هنرجویان با مهارت‌ها و دانش‌های ضروری برای انتخاب و آماده‌سازی کمه آشنا می‌شوند. در این مرحله، پارچه‌ای از جنس ریون یا تریکو با ابعاد متناسب با سایز کمه انتخاب شده و به‌دقت به دور کمه پیچیده می‌شود. کمه‌دوزی به‌طور مستقیم روی طرح اجرا نمی‌شود؛ به همین دلیل، گل‌ها و نوارهای پولکی که قبلاً آماده شده‌اند، با استفاده از قلاب به لباس دوخته می‌شوند.
دوخت زنجیره
در این بخش، هنرجویان یاد می‌گیرند چگونه نخ گلابتون را با توجه به جنس و رنگ مورد نظر انتخاب کنند. سپس، بسته به نوع کار، از انواع دوخت زنجیره مانند زنجیره گرد، معمولی، کوتاه و کشیده استفاده می‌کنند. این تکنیک به هنرجو امکان می‌دهد تا با تنوع در دوخت زنجیره، جلوه‌های مختلفی به کارهای خود ببخشد.
دوخت گل برای گلدوزی به وسیله قلاب
در این سرفصل، هنرجو نخ و قلاب مناسب را بر اساس طرح و پارچه مورد نظر انتخاب می‌کند. سپس، دوخت گل‌های ابریشمی به صورت کوتاه و بلند اجرا می‌شود. این مهارت به ایجاد نقوش ظریف و زیبا در گلدوزی کمک می‌کند.
دوخت پولک روی طرح به وسیله قلاب
دوخت پولک نیز یکی از شایستگی‌هایی است که هنرجویان در این دوره فرا می‌گیرند. در این سرفصل، هنرجو بر اساس نوع کار، جنس و اندازه پولک (ریز یا درشت) را انتخاب کرده و دوخت پولک را به صورت دانه‌ای یا ریسه‌ای انجام می‌دهد. این مهارت به تزیین و برجسته‌سازی طرح‌ها روی پارچه کمک می‌کند.
دوخت مهره روی طرح به وسیله قلاب
در این سرفصل، هنرجویان با استفاده از انواع مهره‌های طلایی و نقره‌ای، ساده و تراش‌دار، روش‌های مختلفی مانند دوخت حصیری، دانه‌ای و حاشیه‌ای را برای تزیین پارچه‌ها یاد می‌گیرند. این مهارت به طرح‌های گلابتون دوزی عمق و جلوه‌ای خاص می‌بخشد.
کوبیدن و اتوکشی گلابتون
در این سرفصل آموزشی، هنرجویان یاد می‌گیرند که چگونه با استفاده از ابزارهایی مانند سنگ، شیشه، یا مرمر، فرآیند کوبیدن گلابتون را انجام دهند. این کار به منظور صاف و یکنواخت کردن دوخت‌های گلابتون و افزایش دوام و زیبایی آن‌ها صورت می‌گیرد. پس از انجام کوبیدن، اتوکشی مرحله بعدی است که برای تثبیت و بهبود کیفیت نهایی دوخت‌ها انجام می‌شود.
بسته‌بندی، بازاریابی و فروش محصولات گلابتون دوزی شده
در آخرین سرفصل دوره، هنرجویان با اصول و تکنیک‌های بسته‌بندی، بازاریابی، و فروش محصولات گلابتون دوزی شده آشنا می‌شوند. در این بخش، آن‌ها می‌آموزند که چگونه از روش‌های موثر برای حضور در نمایشگاه‌ها، تبلیغات، و بازاریابی استفاده کنند. همچنین، اهمیت بسته‌بندی مناسب برای جلب توجه مشتریان و افزایش فروش به هنرجویان آموزش داده می‌شود. این مهارت‌ها به هنرجویان کمک می‌کند تا محصولات خود را به‌طور حرفه‌ای به بازار عرضه کرده و موفقیت بیشتری در فروش کسب کنند.
ابزار و تجهیزات لازم جهت گلابتون دوزی
برای انجام هنر گلابتون دوزی، هنرجویان به مجموعه‌ای از ابزار، مواد و تجهیزات نیاز دارند که به شرح زیر است:
ابزار و مواد اصلی:
- کمه کوچک و بزرگ: برای پیچاندن نخ گلابتون و ایجاد طرح‌ها.
- قلاب در شماره‌های مختلف: برای دوخت گلابتون با نخ‌های مختلف.
- پارچه: انواع پارچه‌های مناسب برای گلابتون دوزی مانند ساتن، حریر، و ابریشم.
- نخ گلابتون: نخ‌های طلایی یا نقره‌ای برای ایجاد طرح‌های زیبا.
- پولک: برای تزیین و افزودن جلوه به طرح‌های گلابتون.
- نخ گلدوزی: برای دوخت‌های تکمیلی و جزئیات.
- کش: برای تنظیم و ثابت کردن پارچه در حین دوخت.
- کاربن و پودر: برای انتقال طرح روی پارچه.
- نفت: برای تثبیت رنگ‌ها و جلوگیری از خشکی نخ.
- خودکار: برای طراحی و رسم طرح‌ها روی پارچه.
- سوزن: برای کار با نخ‌های مختلف.
- ریسمان: برای دوخت و اتصال قسمت‌های مختلف.
- کاغذ و طرح: برای طراحی اولیه و انتقال الگو.
- مرمر، شیشه، و سنگ: برای کوبیدن گلابتون و صاف کردن دوخت‌ها.
- ماژیک: برای اصلاح و جزئیات نهایی.
- لوله: برای نگهداری و استفاده از نخ‌ها.
- بروشور و مقوا: برای بسته‌بندی و ارائه محصولات.
- تخته پاکن: برای مرتب کردن و اصلاح طراحی‌ها.
تجهیزات کارگاهی:
- میز نور: برای بهبود دید و دقت در دوخت.
- صندلی کارآموز: برای راحتی در حین آموزش.
- تخته وایت برد: برای یادداشت‌برداری و آموزش نظری.
- اتو خشک: برای تثبیت نهایی و صاف کردن پارچه.
- میز مربی: برای راحتی مربی در تدریس و نظارت.
- رایانه و میز رایانه: برای مدیریت اطلاعات، طراحی، و آماده‌سازی مواد.
- میز اتو: برای استفاده بهینه از اتو و کار با پارچه.
- طرح: برای طراحی و ایجاد طرح‌های دقیق.
نکات بهداشتی و ایمنی:
علاوه بر ابزار و تجهیزات فوق، رعایت اصول بهداشت فردی و عمومی، صرفه‌جویی در مواد مصرفی و انرژی، و رعایت اصول ارگونومی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. در محیط کار، تجهیزاتی مانند کپسول آتش‌نشانی و جعبه کمک‌های اولیه از ضروریات برای حفظ ایمنی و بهداشت می‌باشند.
این تجهیزات و نکات به هنرجویان کمک می‌کند تا در محیطی حرفه‌ای و امن به یادگیری و اجرای گلابتون دوزی بپردازند.
دوره‌های آموزشی و منابع
برای تبدیل شدن به یک گلابتون دوز موفق، گذراندن دوره‌های آموزشی معتبر ضروری است. یکی از منابع معتبر و شناخته‌شده در این زمینه، دوره‌های آموزشی سازمان فنی و حرفه ای می‌باشد. این دوره‌ها به شما کمک می‌کنند تا با مباحث تئوری و عملی لازم برای این شغل آشنا شوید و مهارت‌های مورد نیاز را کسب کنید. با شرکت در این دوره‌ها، می‌توانید به‌راحتی در بازار کار گلابتون دوزی وارد شوید و موفقیت‌های شغلی خود را تضمین کنید.
جمع‌بندی دوره گلابتون دوزی
دوره گلابتون دوزی یکی از دوره‌های آموزشی ارائه شده توسط آموزشگاه‌های مختلف تحت نظارت سازمان فنی و حرفه‌ای است. این حرفه به‌عنوان یکی از زیرشاخه‌های صنایع دستی شناخته می‌شود و بیشتر در مناطق جنوبی کشور برای تزئین لباس‌های زنانه مورد استفاده قرار می‌گیرد. گلابتون دوزی با بهره‌گیری از نخ‌های طلایی و نقره‌ای، هنرهای زیبا و منحصر به‌فردی را خلق می‌کند.
افراد علاقه‌مند به این هنر می‌توانند با ثبت‌نام در دوره‌های فنی و حرفه‌ای، آموزش‌های لازم را فراگیرند. پس از گذراندن دوره و قبولی در آزمون‌های ارزشیابی پایانی، شرکت‌کنندگان موفق به دریافت مدرک معتبر این حرفه خواهند شد. این مدرک می‌تواند به عنوان پایه‌ای برای فعالیت‌های حرفه‌ای و ایجاد فرصت‌های شغلی در زمینه گلابتون دوزی مورد استفاده قرار گیرد.
