سفالگری یکی از هنرهای ارزشمند صنایع دستی به شمار میآید که نیازمند آموزش و کسب مهارتهای خاص است. در گذشته، این هنر با استفاده از چرخهای پایی انجام میشد، اما با پیشرفت فناوری، چرخهای سفالگری اتوماتیک و برقی به بازار عرضه شدند. بنابراین، امروزه سفالگران باید توانایی کار با این نوع چرخها را نیز داشته باشند. به منظور پاسخگویی به این نیاز، سازمان فنی و حرفهای دورههای آموزشی سفالگری با استفاده از چرخهای پایی و برقی را برگزار میکند. تمامی علاقهمندان به این هنر میتوانند به صورت رایگان در این دورههای آموزشی شرکت کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این دورهها و نحوه ثبتنام، میتوانید این مقاله را تا انتها مطالعه کنید.
حرفهی سفالگری چیست؟
قبل از آشنایی با دورههای آموزشی سفالگری، شرایط و نحوهی ثبتنام، بهتر است ابتدا با حرفهی سفالگری، شایستگیها و استانداردهای شغلی آن آشنا شوید.
به طور کلی، سفالگر فردی است که از طریق گذراندن دورههای آموزشی، مهارتهای لازم برای انجام وظایف تخصصی را به دست میآورد. این وظایف شامل شناسایی و انتخاب مواد اولیه مناسب، آمادهسازی گل سفالگری، شکلدهی گل با استفاده از چرخ پایی یا دستی، خشک کردن قطعات شکل داده شده، پرداخت و پخت آنها، لعابکاری، تزیین و دکوراسیون قطعات سفالی، کنترل کیفیت و تکمیل نهایی محصولات سفالی است. این مهارتها پایه و اساس موفقیت در حرفهی سفالگری را تشکیل میدهند.
شرایط و نحوه ثبتنام در دوره سفالگری سازمان فنی و حرفهای
برای شرکت در دورههای سفالگری با چرخ پایی یا برقی که توسط سازمان فنی و حرفهای برگزار میشود، متقاضیان باید دارای شرایط عمومی مشخصی باشند. برخی از مهمترین شرایطی که این سازمان برای داوطلبان تعیین کرده است، عبارتند از:
- سلامت جسمانی و روانی کامل: داوطلبان باید از سلامت کامل جسمی و روانی برخوردار باشند.
- حداقل سن ۱۵ سال: افراد باید حداقل ۱۵ سال تمام داشته باشند. در شرایط استثنایی، نوجوانان ۱۲ تا ۱۵ سال نیز پذیرفته میشوند.
- مدرک تحصیلی: داشتن حداقل مدرک سیکل یا اتمام دوره متوسطه اول الزامی است.
توجه: برای شرکت در این دورهها، نیازی به داشتن پیشزمینه مهارتی خاصی نیست و تمامی علاقهمندان میتوانند بدون داشتن تجربه قبلی ثبتنام کنند.
معرفی دوره سفالگری پایی و برقی سازمان فنی و حرفهای
دورههای سفالگری سازمان فنی و حرفهای در تمامی مراکز این سازمان در سراسر کشور برگزار میشود. این دورهها با هدف آموزش مهارتهای سفالگری با استفاده از چرخهای پایی و برقی طراحی شدهاند. برگزاری این دورهها در طول یک سال، بسته به تکمیل ظرفیت متقاضیان، دو تا سه بار انجام میشود.
هنرجویان در طول این دوره، مهارتها و تخصصهای لازم برای سفالگری را به دست میآورند. مدت زمان این دوره آموزشی حدود ۳۷۲ ساعت است که ۷۲ ساعت آن به مباحث تئوری و نظری اختصاص دارد و ۳۰۰ ساعت باقیمانده برای آموزش عملی مهارتهای سفالگری در نظر گرفته شده است.
آموزش این دورهها توسط نیروهای متخصصی انجام میشود که دارای مدرک لیسانس در رشتههای مواد با گرایش سرامیک یا صنایع دستی با گرایش سفال هستند. این دوره فرصتی مناسب برای علاقهمندان به یادگیری هنر سفالگری است تا زیر نظر اساتید مجرب به مهارتهای لازم دست یابند.
مزایای شرکت در دوره سفالگری سازمان فنی و حرفهای
کارآموزانی که در دورههای سفالگری شرکت میکنند، علاوه بر کسب دانش و مهارتهای تخصصی در زمینه سفالگری، از مزایای دیگری نیز بهرهمند میشوند. یکی از مهمترین این مزایا، امکان شرکت در آزمون مهارتسنجی پایان دوره است. این آزمون شامل دو بخش کتبی و شفاهی است و داوطلبان پس از کسب حد نصاب نمره قبولی، میتوانند گواهی معتبر و بینالمللی سفالگری را دریافت کنند.
نمره کل آزمون بر اساس مجموع نمرات دو بخش کتبی و شفاهی محاسبه میشود. برای کسب نمره قبولی، داوطلبان باید آمادگی لازم را داشته باشند. به همین منظور، سایت فنی تست مجموعهای از نمونه سوالات آزمونهای گذشته سازمان فنی و حرفهای را در قالب فایل PDF جمعآوری کرده و برای داوطلبان عرضه میکند. این فایلها از طریق درگاه الکترونیکی مربوطه قابل خریداری هستند و میتوانند به آمادگی بیشتر داوطلبان کمک کنند.
استانداردها و شایستگیهای دوره سفالگری پایی و برقی
در دوره سفالگری پایی و برقی، هنرجویان مهارتها و شایستگیهای متنوعی را یاد میگیرند که برای فعالیت در این حرفه ضروری است. در ادامه به برخی از مهمترین شایستگیهایی که در طول دوره به هنرجویان آموزش داده میشود، اشاره شده است:
۱. توانایی تشخیص مواد اولیه سفالگری
هنرجویان با انواع خاک رس مخصوص سفالگری و ویژگیهای آنها آشنا میشوند. این آموزش شامل شناسایی انواع رس خام مانند رس قرمز، خاکستری، و سایر رسهای دما بالا و پایین است. همچنین، مفهوم پلاستیسیته و کارپذیری خاک رس و نحوه ارزیابی آن از طریق روشهای مختلف مانند پیچاندن و ساخت نعل به کارآموزان آموزش داده میشود. این مهارتها برای انتخاب مواد اولیه مناسب و کیفیتبخشی به فرآیند تولید سفال ضروری هستند.
۲. توانایی آمادهسازی گل سفالگری
در این بخش، هنرجویان با فرآیندهای آمادهسازی گل سفالگری آشنا میشوند. این شامل سرند کردن، بازیابی گل برگشتی، دوغابسازی و ترشاندن گل است. اصول خواباندن و کهنه کردن گل، ورز دادن و یکنواخت کردن آن، و تست گل آماده شده از دیگر مباحث مهم این بخش هستند. همچنین، نحوه ساخت صفحات گچی برای خشک کردن گل نیز به هنرجویان آموزش داده میشود.
۳. توانایی شکل دادن گل با انگشتان دست
کارآموزان در این بخش با تکنیکهای شکلدهی به گل با استفاده از انگشتان دست آشنا میشوند. مباحث شامل شناخت طرحهای قابل شکلدهی، آشنایی با حجمهای هندسی و ایستایی قطعات، و ابزارهای مورد نیاز است. هنرجویان یاد میگیرند که چگونه گل را با دست گلوله کنند، حفره ایجاد کنند، دیوارهها را نازک کنند و قطعات ساخته شده را پرداخت و به هم متصل کنند. این مهارتها برای ساخت اشیاء ساده مانند کاسهها و اشکال حیوانات و میوهها به کار میرود.
۴. توانایی شکل دادن گل با روش فتیلهسازی
این بخش به هنرجویان روش فتیلهسازی را آموزش میدهد که شامل ساخت فتیله، نگهداری آن و حلقه کردن فتیلهها بر روی سطوح مرطوب است. هنرجویان با طرحهای قابل شکلدهی، ابزارهای مدلسازی چوبی و فلزی، و شناسایی عیوب فتیلهها آشنا میشوند. همچنین، ساخت پایه و حلقه از فتیلهها از دیگر مهارتهای این بخش است.
۵. توانایی شکل دادن قطعات به کمک قالب و گل تخت شده
در این بخش، کارآموزان با انواع قالبهای سفالگری و کاربرد آنها آشنا میشوند. این قالبها شامل قالبهای چوبی، فلزی، گچی و رزینی هستند. هنرجویان یاد میگیرند که چگونه این قالبها را ساخته و از آنها برای شکلدهی قطعات سفالی استفاده کنند.
۶. توانایی شکل دادن قطعات به کمک چرخ سفالگری
در این فصل، هنرجویان نحوه کار با چرخ سفالگری را فرا میگیرند. آنها با قطعات چرخ سفالگری و نحوه کار با چرخهای پایی و برقی آشنا میشوند. این مهارتها برای تولید قطعات سفالی با استفاده از چرخهای سفالگری ضروری است.
۷. توانایی پرداخت، پخت و لعابکاری قطعات
هنرجویان در این بخش اصول پرداخت قطعات را میآموزند. این اصول شامل نحوه استفاده از چاقو برای پرداخت قطعات، چیدن و حمل قطعات خشک شده و آمادهسازی آنها برای پخت است. همچنین، هنرجویان با انواع پخت سفال، از جمله تک پخت و چند پخت، و روشهای لعابکاری آشنا میشوند. این مرحله شامل پخت نهایی قطعات بعد از لعابکاری نیز میشود.
دورههای آموزشی و منابع
برای تبدیل شدن به یک سفالگر موفق، گذراندن دورههای آموزشی معتبر ضروری است. یکی از منابع معتبر و شناختهشده در این زمینه، دورههای آموزشی سازمان فنی و حرفه ای میباشد. این دورهها به شما کمک میکنند تا با مباحث تئوری و عملی لازم برای این شغل آشنا شوید و مهارتهای مورد نیاز را کسب کنید. با شرکت در این دورهها، میتوانید بهراحتی در بازار کار وارد شوید و موفقیتهای شغلی خود را تضمین کنید. پاسخنامه سوالات سفالگری با چرخ پایی و برقی فنی حرفه ای (سال ۱۴۰۳) را میتوانید از طریق وب سایت فنی تست دانلود نمایید.
جمعبندی
دوره سفالگری یکی از دورههای آموزشی مهارتی و عملی ارائه شده توسط سازمان فنی و حرفهای است که تحت نظارت کارشناسان متخصص این حوزه برگزار میشود. این دوره فرصتی مناسب برای علاقهمندان به هنر سفالگری است که در صورت واجد شرایط بودن، میتوانند به صورت رایگان در آن شرکت کنند.
مدت زمان این دوره ۳۷۰ ساعت است که بخش عمده آن به آموزش مهارتهای عملی اختصاص دارد. کارآموزان در طول دوره با اصول و تکنیکهای سفالگری با استفاده از چرخهای دستی و پایی آشنا شده و مهارتهای لازم را فرا میگیرند. در پایان دوره، آزمونی برای کارآموزان داوطلب برگزار میشود و کسانی که موفق به کسب حد نصاب نمره قبولی شوند، گواهی معتبر دوره سفالگری را دریافت خواهند کرد. این گواهی، زمینهای مناسب برای ورود به بازار کار حرفهای در حوزه سفالگری را فراهم میکند.