نقاشی روی سفال بهعنوان یکی از هنرهای حوزه صنایع دستی، جایگاه ویژهای در تاریخ و فرهنگ ملتهای مختلف دارد. این هنر از دو بخش اصلی تشکیل شده است: سفالگری و نقاشی. به همین دلیل، هر فردی که به دنبال حرفهای شدن در نقاشی روی سفال است، باید در هر دو حوزه تسلط داشته باشد. با توجه به محبوبیت رو به رشد این هنر، افراد زیادی به دنبال شرکت در دورههای آموزش نقاشی روی سفال هستند. در این مقاله، به بررسی تاریخچه، ابزارهای موردنیاز، مراحل نقاشی و مزایای شرکت در دورههای آموزشی نقاشی روی سفال میپردازیم.
تاریخچه نقاشی روی سفال
سفالگری از قدیمیترین هنرهای دستی بشر است و ریشهای عمیق در فرهنگ ایرانی دارد. تاریخ پیدایش این هنر به حدود هزاره هشتم قبل از میلاد مسیح برمیگردد. در ابتدا، سفالگری تنها شامل شکلدهی سفال و رسم خطوط ساده و هندسی روی آن بود، اما با گذر زمان و پیشرفتهای هنری، هنرمندان شروع به طراحی و رنگآمیزیهای متنوع و پیچیده بر روی سفال کردند. نقاشی روی سفال امروزه نیز با استفاده از تکنیکهای مدرن و خلاقیت هنرمندان توسعه یافته است و آثاری زیبا و ارزشمند خلق میشود که در نمایشگاههای هنری به نمایش گذاشته میشوند.
دوره نقاشی روی سفال چیست؟
دورههای آموزش نقاشی روی سفال در دسته هنرهای تجسمی و صنایع دستی قرار دارند. در این دورهها، هنرجویان با تاریخچه هنر سفالگری و رنگآمیزی، ابزارها و نحوه استفاده از آنها آشنا میشوند. مهارتهای آموزشی این دوره شامل طراحی طرحهای مینیاتوری، سنتی و مدرن، رسم تصاویر هندسی و غیرهندسی و نحوه انتقال طرح روی سفال است. با تکمیل این دوره، هنرجویان قادر خواهند بود انواع طرحهای خلاقانه را بر روی ظروف سفالی پیاده کنند. شرکتکنندگان در پایان دوره آزمونی میدهند و در صورت موفقیت، مدرک فنی و حرفهای دریافت میکنند که اعتبار و ارزش بینالمللی دارد.
ابزار و وسایل موردنیاز برای نقاشی روی سفال
برای شروع نقاشی روی سفال، هنرجویان باید ابزارهای لازم را تهیه کنند. این ابزارها شامل:
- سمباده: برای صاف و یکنواخت کردن سطح سفال
- رنگهای مخصوص: مانند رنگهای اکریلیک و گواش که مناسب نقاشی روی سفال هستند
- قلمموهای مختلف: در اندازهها و سایزهای گوناگون برای طرحهای متفاوت
- چسب چوب: برای جلوگیری از جذب رنگ توسط سفال و افزایش مقاومت آن
- اسپری تثبیتکننده: برای حفظ و ماندگاری رنگ روی سفال
- ظروف سفالی: بهعنوان پایه کار برای تمرین و ایجاد طرحهای مختلف
سرفصلهای آموزشی دوره نقاشی روی سفال
در دورههای آموزشی نقاشی روی سفال، سرفصلهایی بهصورت تئوری و عملی به هنرجویان آموزش داده میشود که به برخی از مهمترین آنها اشاره میکنیم:
- آشنایی با اصول طراحی و شناخت نکات پایهای در آن
- مهارت طراحی اشکال هندسی و غیر هندسی
- طراحی و نقاشی طبیعت بیجان
- شناخت و استفاده از دایره رنگها و یادگیری اصول تضادهای رنگی در نقاشی
- قواعد ترکیب رنگ و تباین در نقاشیهای سفالی
مراحل اجرای نقاشی روی سفال
پس از یادگیری تئوری، هنرجویان به اجرای عملی نقاشی روی سفال میپردازند. مراحل اجرای نقاشی به ترتیب زیر است:
- آمادهسازی سطح سفال: ابتدا سطح سفال با سمباده صاف میشود تا تمامی زبریها از بین بروند.
- استفاده از چسب چوب: بعد از خشک شدن کامل سفال، مقداری چسب چوب رقیق شده بر روی آن مالیده میشود تا رنگها بهتر روی سفال قرار بگیرند.
- انتقال طرح: طرح موردنظر با استفاده از کاغذ کاربن روی سطح سفال منتقل و رنگآمیزی میشود. برای تثبیت و ماندگاری رنگها، از اسپریهای براقکننده یا روغنهای خاص استفاده میشود تا ظرافت و زیبایی نقاشی حفظ شود.
مزایای دریافت مدرک نقاشی روی سفال
افرادی که دوره نقاشی روی سفال را به پایان میرسانند و مدرک معتبر فنی و حرفهای دریافت میکنند، میتوانند از مزایای مختلفی بهرهمند شوند. برخی از این مزایا عبارتاند از:
- دریافت تسهیلات و وامهای کمبهره: هنرجویان با استفاده از مدرک خود میتوانند از نهادهای دولتی مانند اداره صنعت، معدن و تجارت وام دریافت کنند.
- ایجاد کسبوکار شخصی: با مدرک فنی و حرفهای، هنرجویان میتوانند کارگاههای سفالگری و نقاشی خود را راهاندازی کرده و کسب درآمد کنند.
- شرکت در نمایشگاههای هنری: این مدرک امکان شرکت در نمایشگاههای هنری و صنایع دستی را برای هنرمندان فراهم میکند.
شرایط و نحوه ثبتنام در دوره نقاشی روی سفال
برای ثبتنام در دورههای آموزشی نقاشی روی سفال، سازمان فنی و حرفهای شرایط زیر را در نظر گرفته است:
- سلامت جسمانی و روانی: داوطلبان باید از سلامت کامل برخوردار باشند.
- حداقل سن ۱۵ سال: البته نوجوانان بین ۱۲ تا ۱۵ سال نیز با رضایت والدین میتوانند شرکت کنند.
- حداقل مدرک تحصیلی پایه نهم: داشتن پیشزمینه مهارتی در سفالگری مزیت محسوب میشود.
نکات مهم در نقاشی روی سفال
هنگام نقاشی روی سفال، باید به نکات زیر توجه شود:
- جلوگیری از جذب رنگ: استفاده از چسب چوب قبل از رنگآمیزی مانع جذب رنگ به سطح سفال میشود و درخشندگی نقاشی را افزایش میدهد.
- تثبیت رنگ: هنگام استفاده از رنگهای اکریلیک یا گواش، حتماً از تثبیتکننده استفاده کنید تا رنگها ماندگاری بیشتری داشته باشند.
دورههای آموزشی و منابع
برای تبدیل شدن به یک نقاش روی سفال موفق، گذراندن دورههای آموزشی معتبر ضروری است. یکی از منابع معتبر و شناختهشده در این زمینه، دورههای آموزشی سازمان فنی و حرفه ای میباشد. این دورهها به شما کمک میکنند تا با مباحث تئوری و عملی لازم برای این شغل آشنا شوید و مهارتهای مورد نیاز را کسب کنید. با شرکت در این دورهها، میتوانید بهراحتی در بازار کار وارد شوید و موفقیتهای شغلی خود را تضمین کنید.
جمعبندی
نقاشی روی سفال یکی از هنرهای ارزشمند و ماندگار است که از گذشتههای دور تاکنون توجه علاقهمندان بسیاری را به خود جلب کرده است. با شرکت در دورههای آموزشی نقاشی روی سفال که توسط مراکز فنی و حرفهای برگزار میشود، هنرجویان میتوانند مهارتهای لازم برای اجرای طرحهای زیبا روی سفال را کسب کنند. این دورهها همچنین به شرکتکنندگان کمک میکند تا با دریافت مدرک معتبر، فرصتهای شغلی بیشتری داشته باشند و در صورت علاقه، کارگاه شخصی خود را راهاندازی کنند.