آشنایی با دوره نصب سیستم حفاظتی (اجرای ارتینگ) سازمان فنی و حرفه ای

فعالیت در حوزه برق و الکترونیک به‌دلیل خطرات و ریسک‌های متعدد نیازمند رعایت کامل اصول ایمنی و محافظت است. یکی از مهم‌ترین اقدامات در این زمینه، نصب سیستم‌های زمین حفاظتی یا ارتینگ است. این سیستم‌ها به‌عنوان ابزار اصلی برای کاهش خطرات ناشی از برق‌گرفتگی و ایجاد امنیت در برابر شوک‌های الکتریکی در تجهیزات و دستگاه‌های برقی عمل می‌کنند. در این مقاله به توضیحات کاملی درباره نصب سیستم زمین حفاظتی، دوره‌های آموزشی آن و استانداردهای مختلف موجود در این زمینه پرداخته خواهد شد.

 

سیستم زمین حفاظتی چیست؟

سیستم زمین حفاظتی مجموعه‌ای از تجهیزات است که برای جلوگیری از برق‌گرفتگی و حفظ ایمنی افراد در برابر جریان‌های الکتریکی، به زمین متصل می‌شود. در بسیاری از مواقع، زمین به‌عنوان یک هادی جریان الکتریسیته عمل می‌کند. به همین دلیل، برای کاهش خطرات ناشی از عبور جریان‌های الکتریکی از زمین و تماس انسان‌ها با این جریان‌ها، سیستم‌های حفاظتی زمین به کار می‌روند.

مواد تشکیل‌دهنده زمین، به‌طور طبیعی هادی جریان برق هستند. این بدان معناست که در صورت وجود رطوبت یا شرایط خاص محیطی، تماس با زمین می‌تواند موجب برق‌گرفتگی شود. سیستم‌های ارتینگ با ایجاد مسیری برای عبور جریان الکتریکی به زمین، به‌طور مؤثری از انتقال برق به بدن انسان جلوگیری می‌کنند. از این رو، نصب و استفاده صحیح از این سیستم‌ها برای ایمنی افراد و تجهیزات بسیار ضروری است.

 

دوره‌های آموزشی نصب سیستم زمین حفاظتی

دوره‌های نصب سیستم‌های حفاظتی زمین، معمولاً تحت نظارت سازمان فنی و حرفه‌ای کشور برگزار می‌شود و به افراد علاقمند این امکان را می‌دهد تا مهارت‌های لازم برای نصب این سیستم‌ها را کسب کنند. این دوره‌ها در سطوح مختلف و برای گروه‌های مختلف آموزشی ارائه می‌شوند و به دانشجویان و علاقه‌مندان این امکان را می‌دهند که با سیستم‌های پیچیده و استانداردهای اجرایی آشنا شوند.

دوره نصب سیستم‌های حفاظتی زمین معمولاً شامل ۵۸ ساعت آموزش است که در این مدت، ۱۶ ساعت به آموزش نظری و ۴۲ ساعت باقی‌مانده به آموزش عملی اختصاص دارد. پس از پایان دوره، از کارآموزان آزمون کتبی و عملی گرفته می‌شود و در صورت موفقیت در این آزمون‌ها، مدرک معتبر فنی و حرفه‌ای به آنان اعطا خواهد شد.

 

آشنایی با مفاهیم و اصطلاحات رایج در سیستم حفاظتی زمین

قبل از شروع نصب سیستم‌های حفاظتی زمین، لازم است با برخی از اصطلاحات و مفاهیم کلیدی در این حوزه آشنا شویم:

1. الکترود زمین: قطعه‌ای از جسم هادی که درون زمین قرار گرفته و به سیستم حفاظتی متصل می‌شود. این قطعه معمولاً از فلزاتی مانند مس یا فولاد ساخته می‌شود.
2. هادی اتصال زمین: این هادی به‌عنوان رابط بین سیستم حفاظتی و زمین عمل می‌کند و می‌تواند شامل سیم‌های مسی یا آلومینیومی باشد که اتصال بین الکترود و سیستم برق را برقرار می‌سازد.
3. سیم حفاظتی PE: این سیم وظیفه برقراری اتصال زمین را در دستگاه‌های برقی مختلف انجام می‌دهد. این سیم باید به تمامی دستگاه‌های برقی که به‌طور مستقیم با زمین در ارتباط هستند متصل شود.
4. جریان اتصالی: این نوع جریان زمانی به‌وجود می‌آید که به دلایل مختلف، سیستم عایق‌بندی خراب شود و دو سیم با پتانسیل‌های مختلف به یکدیگر متصل شوند.

 

انواع سیستم‌های حفاظتی زمین

در سیستم‌های حفاظتی زمین، انواع مختلفی از سیستم‌ها برای کاربردهای مختلف وجود دارد:

• سیستم اتصال زمین ایمنی: این سیستم برای حفاظت از تجهیزات برقی در برابر نوسانات ولتاژ و جریان‌های اضافی طراحی شده است و به‌طور عمده در شبکه‌های برق فشار قوی و ترانسفورماتورها استفاده می‌شود.
• سیستم اتصال زمین عملیاتی: این سیستم برای حفاظت از دستگاه‌های الکترونیکی که جریان ضعیفی دارند، مانند سیستم‌های کامپیوتری و ارتباطی، به‌کار می‌رود.
• سیستم اتصال زمین صاعقه‌گیر: این سیستم برای جلوگیری از خطرات ناشی از رعد و برق طراحی شده است و معمولاً در ساختمان‌های بلند و تأسیسات حساس نصب می‌شود.

 

مراحل نصب سیستم زمین حفاظتی

نصب سیستم زمین حفاظتی شامل مراحلی است که باید با دقت و بر اساس استانداردهای جهانی انجام شوند. این مراحل عبارتند از:

1. تست رطوبت زمین: بررسی میزان رطوبت موجود در خاک برای تعیین میزان مقاومت آن در برابر عبور جریان الکتریسیته.
2. آماده‌سازی چاه آرت: حفر چاه‌های آرت و استفاده از مواد خاص برای کاهش مقاومت زمین.
3. اتصالات همبندی: اتصال الکترودها و هادی‌ها بر اساس نقشه‌های تعیین شده و استانداردهای فنی.
4. نصب صاعقه‌گیر: نصب سیستم صاعقه‌گیر برای جلوگیری از برق‌گرفتگی در اثر رعد و برق.
5. اندازه‌گیری و ارزیابی مقاومت زمین: پس از نصب، مقاومت سیستم زمین باید اندازه‌گیری شود تا از عملکرد صحیح آن اطمینان حاصل شود.

 

استانداردهای فنی و ایمنی در نصب سیستم زمین حفاظتی

در نصب سیستم‌های حفاظتی زمین باید تمامی استانداردهای فنی و ایمنی رعایت شوند. این استانداردها شامل رعایت دمای مناسب در هنگام نصب، انتخاب صحیح مواد مصرفی و استفاده از تجهیزات استاندارد برای تست و اندازه‌گیری می‌باشند. همچنین، رعایت الزامات قانونی و مقررات ایمنی به‌منظور جلوگیری از خطرات احتمالی در حین نصب ضروری است.

 

دوره‌های آموزشی و منابع

برای تبدیل شدن به یک نصب سیستم حفاظتی (اجرای ارتینگ) موفق، گذراندن دوره‌های آموزشی معتبر ضروری است. یکی از منابع معتبر و شناخته‌شده در این زمینه، دوره‌های آموزشی سازمان فنی و حرفه ای می‌باشد. این دوره‌ها به شما کمک می‌کنند تا با مباحث تئوری و عملی لازم برای این شغل آشنا شوید و مهارت‌های مورد نیاز را کسب کنید. با شرکت در این دوره‌ها، می‌توانید به‌راحتی در بازار کار وارد شوید و موفقیت‌های شغلی خود را تضمین کنید. پاسخنامه سوالات ارتینگ (نصب سیستم زمین حفاظتی) فنی حرفه ای (سال ۱۴۰۳) را میتوانید از طریق وب سایت فنی تست دانلود نمایید.

 

نتیجه‌گیری

نصب سیستم‌های حفاظتی زمین به‌عنوان یک اقدام ضروری در جلوگیری از خطرات برق‌گرفتگی و تضمین ایمنی تجهیزات برقی شناخته می‌شود. آشنایی با مفاهیم، استانداردها و روش‌های نصب این سیستم‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. بنابراین، افرادی که در این زمینه فعالیت می‌کنند باید آموزش‌های تخصصی و به‌روز را دریافت کرده و با مهارت‌های لازم در این حوزه آشنا شوند. شرکت در دوره‌های آموزشی معتبر می‌تواند به‌طور چشمگیری کیفیت نصب سیستم‌های حفاظتی زمین را افزایش دهد و ایمنی را در پروژه‌های مختلف تضمین کند.